Baltık Ülkeleri, Rusya ve Belarus Elektrik Şebekesinden Ayrıldı ve Avrupa Şebekesine Bağlandı
Estonya, Letonya ve Litvanya, 9 Şubat 2025 itibarıyla Rusya ve Belarus elektrik şebekesinden tamamen bağımsız hale geldi. Baltık ülkeleri, Polonya üzerinden Avrupa kıta elektrik şebekesine başarıyla entegre edilerek Avrupa Birliği’nin enerji pazarına tam katılım sağladı. Bu önemli adım, Baltık ülkelerinin kendi enerji sistemlerini Avrupa’nın ortak ve şeffaf kurallarıyla yönetmesini mümkün kılacak. Ayrıca bu entegrasyon, Avrupa Birliği’nin enerji güvenliğini güçlendirmenin yanı sıra yenilenebilir enerji kaynaklarının sisteme entegrasyonunu kolaylaştırarak enerji maliyetlerinin düşmesini sağlayacak.
Litvanya’da “Enerji Bağımsızlığı Günü” Kutlandı
Bu tarihi gelişme, 9 Şubat’ta Litvanya’da düzenlenen “Enerji Bağımsızlığı Günü” etkinliğiyle kutlandı. Törene Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Enerji ve Konut Komiseri Dan Jørgensen, AB Savunma ve Uzay Komiseri Andrius Kubilius, Baltık ülkeleri ve Polonya’nın devlet ve hükümet yetkilileri ile projeye katkıda bulunan diğer aktörler katıldı.
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, etkinlikte yaptığı konuşmada şu sözlere yer verdi:
„Bugün tarih yazılıyor: Baltık ülkeleri enerji bağımsızlığına geçiş yapıyor. Rusya ile bağlantılı son elektrik şebekeleri artık tamamen Avrupa enerji piyasasına entegre oldu. Bu süreç, yıllar boyunca sağlanan 1 milyar Euro’nun üzerindeki Avrupa finansmanı ile gerçekleşti. Rusya ve Belarus ile kalan son elektrik hatları da kaldırılacak. Baltık ülkelerini düşmanca komşulara bağlayan enerji zincirleri artık tarihe karışacak. Bu, gerçek özgürlüktür – tehditlerden ve şantajdan kurtuluş. Yeni bir dönemin başlangıcını kutluyoruz.”
AB Savunma ve Uzay Komiseri Andrius Kubilius da yaptığı açıklamada, Baltık ülkelerinin artık elektrik şebekeleri üzerinde tam kontrole sahip olduğunu vurguladı:
„Bu şebeke senkronizasyonu, bölge için önemli bir dönüm noktasıdır ve güvenliği önemli ölçüde güçlendirecektir. Kritik altyapıların güvenliğini sağlamak, AB Komisyonu’nun en önemli önceliklerinden biridir ve üye devletlerle bu konuda yakın iş birliğimizi sürdüreceğiz.“
AB’nin Enerji Güvenliği Güçlendi
Baltık ülkelerinin AB elektrik şebekesiyle entegrasyonu, AB Komisyonu tarafından 15 yıldır sürdürülen kapsamlı siyasi, teknik ve finansal desteğin bir sonucu olarak gerçekleşti. AB’nin Avrupa’yı Birleştiren Altyapılar (Connecting Europe Facility – CEF) programı kapsamında sağladığı 1,23 milyar Euro hibe, yatırım maliyetlerinin %75’ini karşıladı. Ayrıca Letonya ve Litvanya’da elektrik altyapısını güçlendirmek amacıyla ek finansman sağlandı.
Baltık ülkeleri, AB üyesi olmalarına rağmen Rusya ve Belarus’a bağlı şebeke sisteminde çalıştıkları için Rusya’nın enerji politikalarına bağımlı durumdaydı. Elektrik frekansı Moskova tarafından merkezi olarak kontrol ediliyordu ve bu durum Baltık ülkelerini Rusya’nın enerji baskısına açık hale getiriyordu. Ancak şimdi, AB şebekesiyle tam entegrasyon sayesinde Baltık ülkeleri enerji bağımsızlığını kazanarak hem doğu Baltık bölgesinin hem de genel olarak Avrupa’nın enerji güvenliğini artırmış oldu.
Planlanandan 10 Ay Önce Tamamlandı
Bu büyük ölçekli enerji projesi, AB üyesi ülkelerin ve özel sektörün güçlü iş birliğiyle 10 ay erken tamamlandı.Baltık ülkeleri, Polonya ve AB Komisyonu’nun yanı sıra yatırımcılar ve enerji iletim şirketlerinin ortak çabaları sayesinde proje hızla hayata geçirildi.
Gelecekte, AB’nin Baltık enerji projeleri koordinatörü Catharina Sikow-Magny, Baltık bölgesindeki enerji entegrasyon çalışmalarına devam edecek. Litvanya ve Polonya arasında inşa edilecek 700 MW kapasiteli Harmony Link elektrik bağlantısı, bu projelerin en önemlilerinden biri olup 2030 yılında tamamlanması hedefleniyor.
Arka Plan: AB’nin Enerji Bağımsızlığı Politikası
AB Komisyonu, bu projeyi 15 yılı aşkın süredir en yüksek öncelikli enerji projelerinden biri olarak destekliyordu. Baltık Enerji Piyasası Birlik Planı (BEMIP) çerçevesinde, AB’nin enerji ağlarını birbirine bağlama hedefi doğrultusunda kritik bir adım olarak görülüyordu.
Bu süreç, AB’nin “Avrupa’yı Birleştiren Enerji Projeleri” (PCI) kapsamında sağladığı yatırımlarla mümkün hale geldi. Toplamda 40’tan fazla enerji altyapı yatırımı ve ek önlemlerle, Baltık bölgesinin enerji bağımsızlığı sağlandı. Litvanya ve Letonya’da batarya enerji depolama sistemlerinin güçlendirilmesi için de ek yatırımlar yapıldı.
Son olarak, 8 Şubat 2025’te Baltık ülkeleri Rusya ve Belarus elektrik sisteminden ayrıldı ve 9 Şubat’ta Avrupa şebekesiyle tam senkronizasyona geçerek AB’nin enerji iç pazarına entegre oldu.
#Baltikum #BaltıkÜlkeleri #Estland #Estonya #Lettland #Letonya #Litauen #Litvanya #Stromnetz #ElektrikŞebekesi #Russland #Rusya #Weißrussland #Belarus #EUStromnetz #ABElektrikŞebekesi #Energieunabhängigkeit #EnerjiBağımsızlığı #Synchronisierung #Senkronizasyon #Polen #Polonya #UrsulavonderLeyen #UrsulavonderLeyen #Energieversorgung #EnerjiTedariki #Sicherheit #Güvenlik #ErneuerbareEnergien #YenilenebilirEnerji #Energiekosten #EnerjiMaliyetleri #Investitionen #Yatırımlar #ConnectingEurope #AvrupaBirliğiBağlantısı #Energiebinnenmarkt #ABEnerjiPazarı #Infrastruktur #Altyapı #Netzbetreiber #Şebekeİşletmecisi #HarmonyLink #HarmonyLink #BEMIP #BaltıkEnerjiPiyasasıPlanı #TEN-E #TEN-E #Energiewaffen #EnerjiSilahlandırma #EuropäischeKommission #AvrupaKomisyonu #Elektrizität #Elektrik #Integration #Entegrasyon #Frequenz #Frekans #Projekt #Proje #KritischeInfrastruktur #KritikAltyapı