Weltweit 666 Millionen Menschen ohne Strom-Dünya geneli 666 milyon kişi hala elektriksiz

Trotz Fortschritten beim weltweiten Zugang zu Elektrizität bleibt der Ausbau ungleich verteilt. Besonders in ländlichen und fragilen Regionen fehlen nach wie vor verlässliche Energiequellen. Ein neuer UN-Bericht zeigt, dass ohne gezielte finanzielle Unterstützung für dezentrale erneuerbare Lösungen das Ziel universeller Stromversorgung bis 2030 nicht erreicht werden kann. Die Autoren fordern dringend mehr internationale Investitionen, um Millionen Menschen aus Energiearmut zu befreien und zugleich Gesundheitsrisiken durch unsaubere Kochmethoden zu reduzieren.

Dünya geneli 666 milyon kişi hâlâ elektriksiz

Elektrik Erişimi Arttı, Ancak Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Uluslararası Mali Destek Hâlâ Şart

666 milyon kişinin hâlâ elektriksiz yaşadığı gelişmekte olan ülkelerde, enerjiye erişimi hızlandırmak ve eşitsizlikleri gidermek için yerelleştirilmiş yenilenebilir enerji çözümlerine özel mali destek çağrısı yapıldı.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 7’yi (SKH 7) izleyen yıllık “Enerji İlerleme Raporu 2025”, dünya nüfusunun yaklaşık %92’sinin artık temel düzeyde elektriğe erişimi olduğunu ortaya koydu. Bu olumlu gelişmeye rağmen, hâlâ 666 milyondan fazla insanın elektriğe erişimi bulunmuyor ve bu da 2030 yılına kadar evrensel enerjiye erişim hedefinin risk altında olduğunu gösteriyor. Temiz pişirme çözümlerine erişimde de ilerleme var; ancak Covid-19 sonrası, enerji fiyatlarındaki artışlar ve borç krizleri nedeniyle ilerleme hızı 2010’lu yılların gerisinde kaldı.

Dağıtık Enerji Sistemlerine Odaklanma Çağrısı

Raporda, özellikle kırsal ve kırılgan bölgelerde yaşayan nüfus için mini şebeke ve güneş enerjisi sistemleri gibi dağıtık yenilenebilir enerji çözümlerinin kritik öneme sahip olduğu vurgulandı. Bu çözümler hem uygun maliyetli hem de hızlı ölçeklenebilir olmaları sayesinde, merkezi şebekelerden uzak topluluklara ulaşmak için ideal.

Ayrıca yaklaşık 1,5 milyar insan hâlâ temiz pişirme çözümlerinden yoksun durumda. Raporda, biyogaz sistemleri ve elektrikli pişirme imkânı sunan mini şebekeler gibi şebeke dışı temiz teknolojilerin, ev içi hava kirliliği nedeniyle oluşan sağlık risklerini azaltmada etkili olabileceği belirtiliyor. Bugün hâlâ 2 milyardan fazla kişi odun ve kömür gibi sağlığa zararlı yakıtlarla yemek pişiriyor.

Bölgesel Eşitsizlikler Sürüyor

Uluslararası finansal akışlar üst üste üçüncü yıl artarak 2023’te 21,6 milyar ABD dolarına ulaştı. Gelişmekte olan ülkelerde kişi başına kurulu yenilenebilir enerji kapasitesi 2015’te 155 watt iken 2023’te 341 watt’a yükseldi. Ancak bu ilerlemeye rağmen, özellikle Sahra Altı Afrika bölgeleri ciddi geride kalıyor. Bu bölgelerde kişi başına kurulu kapasite yalnızca 40 watt seviyesinde – diğer gelişmekte olan ülkelerin ortalamasının sekizde biri. Elektriğe erişimi olmayan nüfusun %85’i bu bölgede yaşıyor; temiz pişirme erişimi ise her beş haneden yalnızca birinde var.

Raporda, bu eşitsizliklerin başlıca nedenlerinden biri olarak yeterli ve uygun maliyetli finansmana erişim eksikliğigösteriliyor. İlerlemeyi sürdürmek ve geriye gidişi önlemek için çok taraflı ve ikili kredi mekanizmalarının güçlendirilmesi, daha fazla hibe, risk azaltma aracı, donörlerin risk toleransının artırılması ve uygun ulusal enerji planlamalarının devreye alınması öneriliyor.

Ana Bulgular

• Elektrik erişimi: 2023 itibarıyla dünya nüfusunun %92’si elektriğe erişebiliyor. Ancak 666 milyon kişi hâlâ elektriksiz. Bu kişilerin çoğu Sahra Altı Afrika’da yaşıyor.
• Temiz pişirme çözümleri: 2,1 milyar kişi hâlâ kirli ve tehlikeli yakıtlar kullanıyor. Mevcut eğilimlerle 2030 hedefi tutturulamıyor.
• Yenilenebilir enerji: 2023’te kişi başına kurulu yenilenebilir kapasite %13 artışla 478 watt’a çıktı. Ancak gelişmiş ülkelerde bu rakam 1100 watt’ı geçiyor.
• Enerji verimliliği: 2022’de enerji yoğunluğu %2,1 azaldı. Ancak bu oran, hedeflenen yıllık %4’lük düşüşün çok altında kalıyor.
• Finansal destek: Temiz enerji için gelişmekte olan ülkelere yapılan kamu finansmanı %27 artarak 21,6 milyar dolara ulaştı. Ancak 2016’daki zirve olan 28,4 milyar doların hâlâ gerisinde.

Uzmanlardan Çağrılar

• Fatih Birol (IEA): “Elektrik ve temiz pişirme erişiminin artmaması, milyonlarca erken ölüme neden oluyor. Daha fazla yatırım acil ihtiyaç.”
• Francesco La Camera (IRENA): “Yenilenebilir enerji büyüyor, ama altyapı ve finansman eksikliği ilerlemeyi kısıtlıyor. Küresel iş birliği şart.”
• Stefan Schweinfest (UNSD): “Zaman daralıyor. İlerleme var ama yetersiz. Enerji verimliliği hedefleri tehlikede.”
• Guangzhe Chen (Dünya Bankası): “666 milyon kişinin yarısı Sahra Altı Afrika’da. Yerel çözümlerle yaygın elektrikleşme desteklenmeli.”
• Dr. Tedros (WHO): “Kirlilik hem gezegeni hem insan sağlığını tehdit ediyor. Temiz pişirme için yatırım şart.”

Rapor Hakkında

Bu rapor, IEA, IRENA, UNSD, Dünya Bankası ve DSÖ gibi kurumların iş birliğiyle hazırlanmış olup, enerji erişimi, verimlilik, yenilenebilir enerji ve uluslararası iş birliğine dair küresel ilerlemeyi izlemeyi amaçlıyor.

#Energiearmut #OhneStrom #SDG7 #NachhaltigeEnergie #EnergieZugang #GlobaleUngleichheit #ErneuerbareEnergie #SauberesKochen #Klimagerechtigkeit #EnergieFürAlle