WHO und UNICEF warnen vor Anstieg impfpräventabler Krankheiten- Aşıyla Önlenebilir Hastalıklarda Salgınlar Artıyor 

Immer mehr Ausbrüche von Masern, Meningitis und Gelbfieber gefährden die Erfolge jahrzehntelanger Impfprogramme. Gründe sind unter anderem Fehlinformationen, Finanzierungsengpässe und eingeschränkter Zugang zu Impfstoffen. WHO, UNICEF und Gavi rufen dringend zu politischen Maßnahmen und langfristigen Investitionen in weltweite Impfkampagnen auf, um Millionen Leben zu schützen.

Aşıyla Önlenebilir Hastalıklarda Salgınlar Artıyor: 50 Yıllık İlerleme Tehlikede

DSÖ, UNICEF ve Gavi, Dünya Aşılama Haftası’nda uyarıyor: Yanlış bilgiler, insani krizler ve fon kesintileri milyonlarca çocuğun hayatını riske atıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), UNICEF ve Aşı İttifakı Gavi, 24–30 Nisan tarihleri arasında kutlanan Dünya Aşılama Haftası kapsamında önemli bir uyarı yayınladı. Kuruluşlar, aşıyla önlenebilir hastalıklardaki salgınların artışa geçtiğini, mevcut sağlık sistemlerinin zorlandığını ve aşılama faaliyetlerinin fon yetersizliği nedeniyle tehdit altında olduğunu açıkladı.

Copyright © UNICEF/UNI674486/Media Clinic

2024 ve 2025’te Salgınlar Yükselişte

Kızamık, menenjit ve sarı humma gibi hastalıkların dünya genelinde yeniden yaygınlaştığına dikkat çekilirken, difteri gibi bazı neredeyse unutulmuş hastalıkların da geri dönme riski taşıdığı belirtildi. 2023 yılında kızamık vakaları %20 artarak 10,3 milyona ulaştı. Son 12 ayda 138 ülkede kızamık vakası bildirilirken, 61 ülke büyük çaplı salgın yaşadı. Bu rakamlar, 2019’dan bu yana en yüksek düzeye işaret ediyor.

Menenjit vakaları özellikle Afrika’da ciddi artış gösterdi. 2024’ün ilk üç ayında 22 ülkede 5500’den fazla şüpheli vaka ve yaklaşık 300 ölüm raporlandı. 2023 yılında ise 24 ülkede 26.000 vaka ve 1400’e yakın ölüm yaşandı.

Sarı humma vakaları da yeniden yükselişte. 2024 yılında Afrika’da 12 ülkede 124 vaka doğrulanırken, Amerika kıtasında da 4 ülkede toplam 131 vaka bildirildi. Bu durum, son yıllarda sarı humma vakalarının azaldığı bir dönemin ardından endişe yaratıyor.

Aşılama Çalışmaları Fon Kesintilerinden Etkileniyor

DSÖ’nün 108 ülkedeki temsilcilikleriyle yaptığı değerlendirme, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde aşılama programlarının ciddi biçimde aksadığını ortaya koydu. Bu ülkelerin yarısından fazlası, bağışçı kaynaklarının azalması nedeniyle rutin aşılama ve malzeme erişiminde sıkıntı yaşıyor.

Rutin aşıları hiç yaptırmayan çocukların sayısı da artıyor. 2023 yılında 14,5 milyon çocuk hiçbir aşı dozunu alamadı. Bu sayı 2022’de 13,9 milyon, 2019’da ise 12,9 milyondu. Bu çocukların büyük bölümü savaş, kriz veya istikrarsızlık yaşayan ülkelerde yaşıyor.

“Kazanımlar Kaybedilmemeli”

UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell, “Küresel fonlama krizi, 15 milyondan fazla çocuğun aşılanmasını ciddi biçimde engelliyor. Yaklaşık 50 ülkede aşılama, hastalık takibi ve salgınlara müdahale faaliyetleri COVID-19 dönemindeki seviyelere kadar gerilemiş durumda,” dedi.

Kuruluşlar, COVID-19 nedeniyle aşılarını kaçıran çocuklara ulaşmak için 2023’te başlatılan “Büyük Telafi (Big Catch-Up)” girişiminin ve rutin aşılama programlarının sürdürülmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı.

Aşılar Hayat Kurtarıyor

Her yıl aşılar 14 hastalığa karşı 4,2 milyon hayat kurtarıyor. Bu hayatların neredeyse yarısı Afrika kıtasında yer alıyor. Özellikle menenjit A’ya karşı yürütülen kampanyalar, Afrika’daki menenjit kuşağında büyük başarı sağladı. Yeni geliştirilen beş tür menenjite karşı etkili aşı ile koruma daha da artırılacak.

Sarı humma vakalarının kontrolünde acil aşı stokları ve rutin aşılama büyük rol oynadı. HPV aşısı, Afrika’da rahim ağzı kanserine karşı verilen mücadelede 2020-2023 arasında %21’den %40’a çıkan kapsama oranıyla umut verdi.

Ayrıca, 20’ye yakın Afrika ülkesinde sıtma aşısı uygulamaları başlatıldı. Bu aşıların, 2035’e kadar yarım milyondan fazla hayat kurtaracağı öngörülüyor.

Siyasi Destek ve Yatırım Çağrısı

DSÖ, UNICEF ve Gavi, hükümetleri ve kamuoyunu aşılama programlarını desteklemeye çağırdı. 2030 Aşılama Gündemi (IA2030) kapsamındaki taahhütlerin yerine getirilmesinin hayati önem taşıdığı vurgulandı.

Aşılama, yalnızca hastalıkları önlemekle kalmayıp, aynı zamanda aileleri diğer sağlık hizmetlerine bağlayan bir “giriş kapısı” niteliğinde. Her 1 dolarlık yatırım, 54 dolarlık sağlık ve ekonomik getiri sağlıyor.

Gavi CEO’su Dr. Sania Nishtar, “Yüksek bulaşıcı hastalık salgınlarındaki artış tüm dünya için bir tehdit. Neyse ki, buna karşı koyabiliriz. Yeni stratejimizle sarı humma, kızamık ve menenjitin yoğun görüldüğü ülkelerde hedefli önleyici aşı kampanyaları ve küresel aşı stokları oluşturacağız. Ancak bu adımların atılabilmesi için Gavi’nin önümüzdeki beş yıl için tam fonlanması gerekiyor,” dedi.

Gavi Zirvesi: 25 Haziran’da 9 Milyar Dolar Hedefleniyor

Gavi’nin 25 Haziran 2025’te düzenleyeceği yüksek düzeyli bağışçı zirvesinde, 2026–2030 yılları arasında 500 milyon çocuğun aşılanması ve en az 8 milyon hayatın kurtarılması hedefiyle 9 milyar dolar fon toplanması amaçlanıyor.

Copyright © UNICEF/UNI668485/El Baba

#Impfschutz #WHO #UNICEF #Gavi #Weltimpfwoche #Masern #Meningitis #Gelbfieber #Impfkampagne #GesundheitFürAlle #ImpfungRettetLeben